Ziekte van Cushing bij honden
(hyperadrenocorticisme)
Wat is de Ziekte van Cushing?
Cushing is een aandoening waarbij er een overproductie van natuurlijke cotisol (glucocorticosteroïden) plaatsvindt in de bijnierschors. De bijnier, een klein orgaantje vlakbij de nier, wordt gestuurd door de hypofyse die in de hersenen ligt. Dit orgaan geeft remmende of stimulerende signalen aan de bijnieren volgens de concentratie van cortisol in het bloed. Is de concentratie te laag dan wordt het hormoon ACTH (adrenocorticotroop) aangemaakt om meer cortisol te laten produceren. In het andere geval zal de hypofyse minder ACTH aanmaken. Treden er in dit mechanisme fouten op dan leidt dit tot de Ziekte van Cushing waar een overproductie van cortisol ontstaat.
Deze ziekte komt meestal voor bij oudere dieren, bij Zara + 10 jaar.
De symptonen zijn doorgaans:
- Veel drinken en plassen
- Sterk toegenomen eetlust
- Verslapping van de huid en spieren
- Huid en vachtproblemen
- Kortademigheid (hijgen)
- Soms onderhuidse bloeduitstortingen
Bij niet behandeling van de ziekte kan zij leiden tot suikerziekte en oncontroleerbaar urineverlies.
De ziekte zelf is "pijnloos" maar veroorzaakt veel ongemak voor de hond en leidt uiteindelijk tot een vroegere dood.
Diagnose
Sedert mei van 2002 begon onze Zara er niet goed uit te zien, Zij werd ook niet loops op de normale tijd.
Na bloedonderzoek bleek zij ontstekingssymtomen te vertonen en onze dierenarts stelde de diagnose van baarmoederontsteking vast. Zij werd de baarmoeder en alle aanverwante organen verwijderd en tevens enkele aangroeiingen aan de darmen die gelukkig niet kwaadaardig waren.
Na een tijd werd haar buik weer dikker en dronk zij overmatig (3 à 4 l per dag) en zou de ganse dag dooreten. Zij kreeg echter alleen de gepaste porties eten. (foto 1)
Haar huid kwam ook volledig onder de schilfers en zij ruide niet naar de winter toe. (foto 3)
Er werden nog enkele bloedproeven gedaan en zij werd behandeld met homeopatische middelen voor de lever, de alvleesklier en de huid. Haar toestand verbeterde echter niet en wij besloten om een dieper onderzoek te doen.
Op woensdag 21 januari 2004 zijn we naar de faculteit diergeneeskunde van de RUG te Merelbeke gegaan en daar hebben ze Zara volledig onderzocht en getest op urine en bloedstalen op verschillende tijdstippen na het toedienen van testpreparaten. Hun conclusie was Cushing. Haar bijnieren waren gezwollen evenals de lever en de Cortisol testen waren positief.
Er werden later dan nog enkele bloedtesten gedaan door onze DA om te bepalen of de oorzaak bij de hypofyse of de bijnieren lag. De uitslag duidde de bijnieren aan als oorzaak.
Behandeling
Normaal zou onze hond een kuur ondergaan met Mitotane (Lysodren) waarbij de bijnieren verschrompelen en er geen cortisol meer aangemaakt zou worden. In dit geval moet dan kunstmatig de juiste hoeveelheid cortisone aangevuld worden. Daar dit product een soort chemotherapie is en schadelijke stoffen achterlaat in de ontlasting en er nogal wat nevenverschijnselen optreden werd gekozen voor Trilostane (Vetoryl), een relatief nieuw product, ontwikkeld in Engeland door Arnold's. Dit medicijn is hier nog niet te verkrijgen,
maar de dierenkliniek van de RUG kan het afleveren voor haar patiënten.
Vetoryl beperkt de aanmaak van cortisol zonder de hypofyse te beïnvloeden en is minder schadelijk.
In ons geval dient Zara 2x daags een capsule van 35mg in te nemen en wordt er na 10 dagen een nieuwe test gedaan op het ATCH gehalte. Indien nodig wordt de dosis aangepast. In het gunstigste geval verminderd. Na 1 maand en vervolgens na 3 maand is er weer een controle om de juiste dosis te bepalen. In sommige onderzoeken is gebleken dat de hond zelfs kan genezen, in bijna alle gevallen treed er reeds na korte tijd een spectaculaire verbetering op.
De behandeling is echter niet goedkoop. Alle testen en onderzoeken nemen al een hele hap uit het budget en het medicijn zelf is vrij duur. Wij betaalden € 2,7 per capsule van 60mg aan de dierenkliniek en nog eens € 6,9 bij de apotheek voor het aanmaken van de 35mg capsules waardoor het op € 1,8 per capsule van 35mg komt voor 28 stuks.
De hond dient ook in het oog gehouden te worden op veranderingen in haar drink- en eetgedrag, evenals in het urineren. Het drinken zal verminderen maar moet binnen de redelijke perken blijven. Voor Zara 2l water per dag.
Verloop van de behandeling
Wij zijn met de behandeling gestart op zaterdag 14 februari 2004 en moeten voor een eerste controle terug naar de dierenkliniek op dinsdag 24 februari.
Ik zal hier chronologisch de veranderingen en uitslagen weergeven zodat iedereen die geïnterreseerd is deze zaak kan opvolgen.
Na enkele dagen behandeling schijnt haar buik wat slapper te worden.
We zijn nu een week verder en de buikomvang is reeds zichtbaar verminderd.
zat 14/02: 90 cm zat 21/02: 83 cm
Zij heeft ook geen nevenverschijnselen en het drinken is ook wat verminderd.
Ik heb zopas de uitslag van de eerste test binnen en de resultaten zijn positief, het medicijn heeft zijn werking gedaan en Zara mag nu een lagere dosis nemen: 2x 30 mg/dag.
Voor de behandeling was zijn cortisolcurve
6,74 microgr/dl of 186 nmol/l en na 1 uur: 46,27 microgr/dl of 1277 nmol/l
Na 10 dagen behandeling:
4,06 microgr/dl of 112 nmol/l en na 1 uur: 7,84 microgr/dl of 217 nmol/l
De laatste test heeft plaats gehad op 31 maart 2004 (dus na 1 maand)
De resultaten zijn weer beter, Zara heeft dus goed gereageerd op de Trilostane.
Haar nieuwe cortisolcurve is nu:
3,37 microgr/dl of 93 nmol/l en na 1 uur: 5,92 microgr/dl of 163 nmol/l
Zij begint nu ook te verharen waardoor de huidschilfers goed loskomen en de huid eronder blijkt gezond te zijn.
Er zijn reeds 3 maanden voorbij en we hebben zojuist de laatste resultaten gekregen van de controle. Haar toestand is weer verbeterd en wij mogen de dosis Trilostane behouden. De behandelende dierenarts, Dr Van Geffen, had eerst gedacht om de dosis te verhogen maar na deze resultaten ziet ze er vanaf. Wij moeten zelfs niet meer op controle als er zich geen zichtbare veranderingen voordoen.
De laatste curve is nu: voor inspuiting: 1,58 microgr/dl en na 1 uur: 2,76 microgr/dl.
De normale hoeveelheid is 1,6 à 1,8 microgr/dl en voor een Cushing-patient is een lagere waarde optimaal bij de behandeling met Trilostane (Vectoryl).
Zij heeft nog wat last van huidschilfers, maar na een volgende verharing (wintervacht) zal ook dit opgelost zijn. Wij zijn dus zeer tevreden van deze behandeling.
We zijn nu weer enkele maanden verder, Januari 2005, en onze Zara stelt het opperbest. Zij is weer als voorheen, speels, aktief en vooral, alle huidschilfers zijn verdwenen, zij heeft ook haar normaal gewicht terug. Wij zijn dus zeer tevreden over de behandeling met Vetoryl(Trilostane), spijtig dat het nog steeds een dure zaak is. Maar zoals we onze hond nu zien kunnen we niet anders of de kuur verderzetten. Wij denken eraan om in Maart haar weer eens te laten testen, misschien kunnen we de dosis verlagen, zij krijgt nu nog steeds 2x30mg per dag.
Precies een jaar later, op 22 juni 2005, hebben we onze Zara terug laten controleren in Merelbeke. De uitslag van de test was zeer goed: vóór de inspuiting 1,11 microgr/dl en na 1 uur 0,63 microgr/dl. Deze laatste waarde is wel (uitzonderlijk) aan de lage kant maar kan te wijten zijn aan de controlevloeistof of het niet goed opnemen van de vloeistof. In alle geval, de situatie is stabiel en de aanvangswaarde is zeer goed. Wij moeten ons wel aan de huidige dosis houden en we mogen ze in één keer (60mg) toedienen, wat ik al enkele weken deed.
Toestand van Zara na 5 maanden behandeling (juli 2004)
Zara in januari 2005